Od 1990 r. organem wykonawczym jednostki pomocniczej gminy wiejskiej jest sołtys. Organem stanowiącym i kontrolnym jest zebranie wiejskie mieszkanców wsi, które w wyborach bezpośrednich wybiera sołtysa i Radę Sołecką- organ doradczy, wspierający sołtysa. Wszelkie regulacje dotyczące kompetencji sołtysa określa statut danego sołectwa uchwalony przez Radę Gminy.
Każde sołectwo korzysta z mienia komunalnego, przekazanego uchwałami Rady Gminy w zarząd i według własnego uznania, własnych potrzeb rozporządza dochodami z tego źródła. Poszczególne sołectwa prowadzą własna gospodarkę finansową w ramach budżetu gminy. Zakres działań sołectw obejmuje sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym a także sprawy powierzone mu przez Radę Gminy, służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb i poprawie warunków życia jego mieszkańcom.
Gminę Jaraczewo tworzą 21 sołectwa:
oraz Jaraczewo, które stanowi siedzibę władz gminnych.